LƯU Ý QUAN TRỌNG NHẤT KHI MUA HỘP XOAY ĐỒNG HỒ

Thông thường, hộp xoay sẽ được sử dụng bởi những nhà sưu tập đồng hồ, những người sở hữu các thiết kế với chỉ báo lịch phức tạp như Lịch vạn niên. Những chiếc đồng hồ này nên được hoạt động liên tục, không nên dừng lại.

Hộp xoay đồng hồ không chỉ là một công cụ để giữ cho chiếc đồng hồ tự động của bạn luôn hoạt động, mà chúng còn là cách để bạn khoe ra những cỗ máy thời gian đó. Tuy hữu dụng là như vậy, nhưng vẫn có nhiều người chưa hiểu rõ về công năng, cách thức hoạt động cũng như cách chọn hộp xoay đúng cách.

Với bài viết này, Watchbook sẽ đưa ra những thông tin tổng quan nhất, giúp các bạn có thể nắm được một số thông tin quan trọng về hộp xoay đồng hồ.

Hộp xoay đồng hồ là gì?

Với những người chưa biết đến dụng cụ này, hộp xoay đồng hồ được tạo ra để phục vụ những chiếc đồng hồ lên cót tự động. Đồng hồ lên cót tay hay đồng hồ Quartz thì không cần phải để bên trong hộp xoay.

Đồng hồ tự động lên cót nhờ chuyển tay của người dùng, và nếu bạn chỉ có một chiếc đồng hồ thì mọi chuyện khá đơn giản. Mỗi khi đi ngủ, bạn có thể tháo đồng hồ ra và nó vẫn có thể hoạt động bình thường cho tới buổi sáng. Tuy nhiên, nếu bạn có cả một bộ sưu tập đồng hồ, thời lượng cót của đồng hồ tự động giữa các lần thay đổi có thể không được đảm bảo.

Cơ chế lên dây cót của đồng hồ đeo tay tự động hoạt động nhờ trọng lực, với một quả nặng (rotor) được gắn ở trên máy đồng hồ. Khi cổ tay di chuyển, quả nặng sẽ bị văng đi và tác động đến bánh răng, vặn dây cót. Tuy nhiên, dây cót cũng có giới hạn của nó, chỉ có thể tích trữ một mức năng lượng hữu hạn. Sau khi đặt đồng hồ tự động ở một chỗ, nó sẽ dần dần dùng hết năng lượng của dây cót và dừng lại.

Với hộp xoay, chiếc đồng hồ sẽ luôn luôn di chuyển với từng nhịp xoay của hộp, và vì thế dây cót đồng hồ sẽ luôn giữ được mức năng lượng cần thiết. Do đó, chúng ta sẽ không phải gặp tình trạng hết cót sau một thời gian đeo, tránh được việc phải chỉnh lại giờ hay chỉnh ngày. Tất nhiên, công việc này cũng không nặng nhọc gì, nhưng chúng ta vẫn thích sự tiện lợi đúng không?

Lịch sử của ngành đồng hồ đã phát triển hàng thế kỷ, nhưng hộp xoay đồng hồ lại là một phát minh còn khá mới. Như đã nói, thiết bị này gắn liền với đồng hồ tự động, và đồng hồ tự động cũng mới xuất hiện trong khoảng 100 năm trở lại đây mà thôi. Ngày nay, hộp xoay đồng hồ được thiết kế với đủ kiểu dáng, kích thước và có mức giá trải dài từ vài trăm ngàn cho tới vài trăm triệu.

Nghe qua, bạn sẽ thấy hộp xoay là một thiết bị khá bó hẹp, không có độ ứng dụng cao. Tuy nhiên, hộp xoay còn là cách để bạn phô bày những chiếc đồng hồ trên bàn làm việc, hay trong tủ kính. Và hiển nhiên, thiết kế của hộp xoay cũng rất bắt mắt với chất liệu gỗ cao cấp, phủ sơn mài và vô vàn phương thức hoàn thiện khác.

Tại sao bạn cần một chiếc hộp xoay?

Nếu như bộ sưu tập của bạn tập trung vào những thiết kế đồng hồ hiện đại, không có nhiều tính năng phức tạp, có lẽ việc sử dụng hộp xoay không thật sự cần thiết. Thông thường, hộp xoay sẽ được sử dụng bởi những nhà sưu tập đồng hồ, những người sở hữu các thiết kế với chỉ báo lịch phức tạp như Lịch vạn niên. Những chiếc đồng hồ này nên được hoạt động liên tục, không nên dừng lại.

Tại sao phải giữ đồng hồ Lịch vạn niên hoạt động liên tục? Lý do cũng đơn giản thôi! Bộ máy Lịch vạn niên thật sự phức tạp, và việc chỉnh ngày tháng trên đó cũng phức tạp chẳng kém. Trên chiếc đồng hồ thường có nhiều nút bấm để điều chỉnh từng chỉ báo như thứ, ngày, tháng, lịch tuần trăng… 

Nếu bấm không chính xác, trong trường hợp may mắn thì bạn sẽ phải chỉnh lại từ đầu, còn nếu đen thì bộ máy đồng hồ có thể bị trục trặc. Đây là một chiếc đồng hồ cơ học khá mỏng manh, chứ không phải chiếc Casio G-Shock nồi đồng cối đá. Tôi có thể chắc chắn một điều rằng bạn sẽ không thích thú khi nhìn thấy hóa đơn tiền sửa đồng hồ đâu.

Có rất nhiều thương hiệu cao cấp sẽ tặng luôn hộp xoay khi bạn mua một chiếc đồng hồ với tính năng Lịch vạn niên. Họ hiểu được lợi ích và sự tiện dụng của hộp xoay đồng hồ, và điều này cũng tăng tuổi thọ cho sản phẩm của họ. Người dùng ít động chạm vào bộ máy đồng hồ hơn thì tỷ lệ hỏng hóc cũng sẽ ít hơn.

Trong một trường hợp khác, nếu bạn sở hữu một vài chiếc đồng hồ cổ, bạn cũng nên sắm một chiếc hộp xoay. Đồng hồ cổ mà tôi đang muốn nói tới ở đây là loại không có cơ chế chỉnh ngày nhanh. Thay vì hai nấc trên núm vặn chỉnh giờ (một để chỉnh giờ, một để chỉnh ngày) thì những chiếc đồng hồ này chỉ có một nấc để chỉnh giờ.

Do đó, bạn sẽ phải xoay tới hàng chục vòng, tương ứng với 24 giờ để lịch ngày có thể nhảy một lần. Những chiếc đồng hồ này đôi khi cũng có tuổi đời ngang với các cụ, vậy nên hỏng hóc khi thao tác là chuyện khá dễ xảy ra. Ví dụ, chiếc Rolex Submariner với tính năng nhảy lịch nhanh ra đời vào năm 1979, vậy là tuổi đời của Submariner không có tính năng này ít nhất cũng đã hơn 40 tuổi.

Một số thông tin hữu ích về hộp xoay đồng hồ

Là một công cụ hết sức hữu dụng, nhưng như mọi chuyện trên Thế Giới, hộp xoay cũng sẽ phải nhận những ý kiến trái chiều.

Tranh cãi thường thấy nhất chính là việc có nên cho chiếc đồng hồ hoạt động liên tục hay không? Bên ủng hộ nói rằng điều này sẽ giúp chất bôi trơn luôn được trải đều trên các bộ phận, không bị vón cục hay đọng lại tại một vị trí cố định. Ngược lại, bên phản đối sẽ nói rằng điều này sẽ làm các linh kiện bị mài mòn, ảnh hưởng tới chất lượng của bộ máy.

Cả hai ý kiến đều chính xác, hoặc đã từng chính xác. Ngày nay, các thương hiệu đồng hồ sử dụng dầu tổng hợp, do đó việc vón cục đã được loại trừ. Dầu tổng hợp sẽ dần dần bị tiêu trừ theo thời gian, không tạo thành những mảng bám hay cặn bẩn trong máy. Vì thế, điều này sẽ dẫn tới luận điểm thứ hai: máy hoạt động quá độ.

Tuy nhiên, điều này cũng không đúng. Dầu bên trong đồng hồ sẽ dần tiêu biến theo thời gian, chứ không phải là thời gian sử dụng. Nếu đồng hồ của bạn chạy liên tục hay để một chỗ, thì sau nhiều năm dầu bôi trơn cũng sẽ hết. Do đó, bạn không phải lo việc hộp xoay đồng hồ sẽ làm cỗ máy hoạt động quá mức, bị hư hỏng.

Bạn có thể dùng hộp xoay hay là không, nhưng quan trọng nhất là phải đi bảo dưỡng đồng hồ định kỳ – khoảng vài năm một lần.

Một điểm nữa bạn cũng nên biết, đó là bạn sẽ không thể lên dây cót quá căng với một chiếc đồng hồ hiện đại. Tất cả các bộ máy thời nay sẽ có cơ chế ngăn chặn việc vặn dây cót quá căng, là một lẫy nhỏ trượt qua hộp cót. Tất nhiên, bộ phận này sẽ ma sát với hộp cót khi dây cót đã căng mà vẫn có chuyển động, và điều này sẽ ảnh hưởng tới tuổi thọ của bộ máy.

Đây chính là điểm làm nên sự khác biệt của một hộp xoay tốt và một hộp xoay kém chất lượng. Hộp xoay tốt sẽ có cơ chế tính toán sao cho dây cót giữ ở mức vừa phải, không bị quá căng. Bạn cũng có thể điều chỉnh lại sao cho thật chuẩn xác, với việc chỉnh hướng xoay, tốc độ xoay.

Omega là thương hiệu tiên phong với điều này, họ cung cấp một bảng cho phép người dùng chỉnh chính xác thông số hộp xoay phù hợp với từng loại máy.

Khi chọn mua hộp xoay đồng hồ cần lưu ý điều gì?

Giống với việc chọn một chiếc đồng hồ, việc chọn hộp xoay đồng hồ cũng dựa nhiều vào sở thích cá nhân. Tuy vậy, có một số điểm bạn cần lưu ý khi chọn mua hộp xoay:

Khả năng điều chỉnh hoạt động: Đây là yếu tố quan trọng nhất của hộp xoay. Bạn cần đảm bảo hộp xoay có khả năng chỉnh tốc độ vòng xoay mỗi ngày (trong khoảng 650-1800) và xoay theo hai chiều khác nhau.

Chất lượng bộ chuyển động: Có rất nhiều trường hợp motor trong hộp xoay rẻ tiền làm cho đồng hồ bị nhiễm từ, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của bộ máy.

Vị trí đặt đồng hồ trong hộp xoay: Vị trí hoàn hảo nhất là mặt đồng hồ phải được dựng thẳng đứng. Điều này sẽ làm cho ảnh hưởng của trọng lực lớn nhất, giúp lên cót hiệu quả nhất.

Gối đệm: Gối đệm phải vừa phải, không làm dây đeo đồng hồ bị kéo căng quá mức. Ngược lại, nó cũng phải đủ độ đàn hồi để giữ chiếc đồng hồ ở nguyên vị trí.

Tiếng ồn: Với hộp xoay rẻ tiền, bạn có thể gặp phải những tiếng ồn khó chịu trong quá trình sử dụng. Tốt nhất, bạn nên thử hàng thực tế trước khi quyết định mua hộp xoay, hoặc mua của những thương hiệu có uy tín.

Vẻ đẹp: Cuối cùng, bạn phải quan tâm tới vẻ đẹp của chiếc hộp xoay. Đây không chỉ là một công cụ phục vụ việc lên dây cót, mà còn là một món đồ trang trí đẹp mắt.