ĐẾN CUỐI CÙNG, TÁC DỤNG CỦA CƠ CHẾ TOURBILLON LÀ GÌ?

Bài viết này xuất hiện để giải đáp thắc mắc của bạn đọc với các câu hỏi: Đồng hồ cất trong tủ lâu ngày có hoạt động tốt không? Tác dụng của chân kính là gì? Đồng hồ bị nhiễm từ từ máy tính xách tay hay không? Lồng tourbillon chỉ để đẹp hay có tác dụng gì?

Ai trong chúng ta cũng nắm bắt được rằng một bộ máy đồng hồ có thể xuống cấp nếu nó không được lên cót thường xuyên. Nhưng tại sao lại như vậy? Đồng hồ không nên chỉ đặt nguyên một chỗ hay sao?

Thời gian không dừng lại chỉ vì bạn không đeo đồng hồ. Bạn có từng mong đợi chiếc xe của mình sẽ khởi động ngay lập tức và có khả năng bứt tốc ngay cả khi bạn đã cất nó trong gara suốt một năm? Hai năm? Hay nhiều năm? Tương tự vậy, đồng hồ cũng là máy móc. Đồng hồ không khác các loại máy nào nào, đồng hồ cần được bảo trì ngay cả khi bạn sử dụng chúng thường xuyên. Và đặc biệt, nếu bạn không đeo đồng hồ thường xuyên, cất chúng ở ngăn kéo tủ thì càng phải đem đi bảo dưỡng.

 Các linh kiện trong bộ máy đồng hồ có trạng thái tốt nhất là khi đồng hồ được đeo thường xuyên

Chất bôi trơn trong bộ máy đồng hồ giảm chất lượng theo thời gian, cũng như các gioăng cao su cũng vậy. Tuy nhiên, vấn đề bạn cảm thấy đi xuống nhiều nhất ở mặt hiệu suất lại đến từ vị trí của bộ thoát đồng hồ. Phần lớn đồng hồ hiện tại có trang bị bộ thoát dạng đòn bẩy truyền thống – cần tới chất bôi trơn (một loại dầu chuyên dụng) để vận hành ổn định. Khi muốn đeo lại một chiếc đồng hồ mà lâu nay bạn bỏ quên, sẽ có một vấn đề phát sinh. 

Các bánh răng tại các vị trí khô vẫn sẽ hoạt động cho tới khi chúng không hoạt động được tiếp nữa cũng là lúc sự cố ập đến bạn. Những chi tiết máy quan trọng đã bị bào mòn ma sát xảy ra mà không có dầu bôi trơn. Lúc này, hoá đơn sửa chữa sẽ vô cùng tốn kém. Tệ hơn nữa, nếu trường hợp này xảy ra với một chiếc đồng hồ cổ điển, sẽ rất khó để tìm được linh kiện thay thế phù hợp.

Tại sao chúng ta nên quan tâm đến bộ phận được gọi là chân kính (jewel) trong một chiếc đồng hồ? Dù thậm chí, đôi khi chúng ta không thực sự nhìn thấy nó.

Chân kính bên trong bộ máy đồng hồ thường được làm từ đá hồng ngọc tổng hợp và chúng có mặt trong các ổ trục cho các trục của các bánh răng. Cần tới dầu bôi trơn đặc biệt để giảm tối đa ma sát giữa các linh kiện. Chân kính bắt đầu được sử dụng vào đầu thế kỷ 18 cho tới khoảng 100 năm sau đó, nó mới thực sự phổ biến. Một bộ máy đồng hồ cơ bản, với chức năng chỉ báo thời gian thường có khoảng 17 chân kính. 

Bộ máy Lange cal. L951.1 có 40 chân kính

Theo quan điểm chung, càng nhiều chân kính, bộ máy sẽ càng phức tạp và ổn định hơn. Bởi lẽ đó, có một số thương hiệu quyết định “khoe khoang” số lượng chân kính trong những bộ máy mà mình cung cấp dù có những vị trí không cần tới chân kính

Laptop có thể khiến một chiếc đồng hồ bị nhiễm từ?

Có thể lắm!

Về cơ bản, từ trường xuất phát từ hai nguồn: nam châm vĩnh cửu và khi dòng điện chạy qua. Cả hai yếu tố này đều có thể tìm thấy trên một chiếc máy tính xách tay; loa trong máy tính xách tay của bạn sử dụng nam châm vĩnh cửu và tùy thuộc vào kiểu máy, có thể có nam châm phía trên màn hình để giữ máy tính xách tay đóng mà không cần chốt cơ học. Chiếc MacBook Pro tôi đang sử dụng có nam châm trong loa, phía trên màn hình đủ mạnh để giữ chiếc nhíp bằng thép, vì vậy nó không phải là không có gì. 

Hãy khử từ bằng máy đúng cách khi đồng hồ bị nhiễm từ trường. Từ trường sẽ khiến đồng hồ vận hành nhanh/chậm, không chính xác

Nam châm vĩnh cửu và/hoặc từ trường cảm ứng từ dòng điện có đủ mạnh để tác động đến dây tóc đồng hồ hay không phụ thuộc vào một số lượng lớn các biến, bao gồm cấu hình của máy tính, chất liệu vỏ của đồng hồ, v.v. . Bạn có thể gặp rắc rối khi đặt đồng hồ của mình lên nam châm loa khi máy tính đang mở hoặc có thể không; ổn hơn là bạn đặt đồng hồ của mình trên một máy tính xách tay đã tắt hoàn toàn, nhưng không phải một máy tính xách tay đang ở chế độ ngủ (hoặc không phải vậy). Lượng dòng điện chạy qua máy tính xách tay của bạn thay đổi, điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến cường độ của từ trường do dòng điện gây ra.

Và bạn có biết, tác dụng thực sự của lồng tourbillon là gì không?

Tourbillon là một cơ chế phức tạp có mục đích rất rõ ràng đó là định danh những khách hàng có nhiều tiền, càng nhiều tiền càng tốt.

Nghiêm túc mà nói, tourbillon là một sáng tạo của người thợ đồng hồ có tên là Abraham Louis Breguet. Người đàn ông này sinh ra tại Thuỵ Sỹ, làm việc tại Pháp trước và sau của Cách mạng Pháp. Abraham Louis Breguet là cha đẻ cho rất nhiều phát minh liên quan đến đồng hồ mà những người thợ đồng hồ phải thấy biết ơn. Ông được nữ hoàng Marie Antoinette đặt một đơn chế tạo ra chiếc đồng hồ phức tạp nhất thế giới vào thời điểm đó, nhưng bà vẫn không có khả năng nhìn thấy nó hoàn hoàn.

Đồng hồ bỏ túi Girard-Perregaux tourbillon năm1899 được sử dụng trong những đài quan sát

Breguet, và mọi nhà sản xuất đồng hồ khác trước đây và bây giờ, đều biết rằng đồng hồ có xu hướng chạy nhanh một chút hoặc chậm một chút, tùy thuộc vào vị trí của đồng hồ: Trọng lực của Trái Đất kéo các thành phần thuộc bộ điều khiển (chủ yếu là bánh xe cân bằng và dây tóc) khác nhau cho dù đồng hồ được nâng lên (như nó sẽ được để trong túi; đồng hồ đeo tay không tồn tại 200 năm trước) hoặc ở một số vị trí khác. 

Ý tưởng của Abraham Louis Breguet là: Đặt dây tóc, bánh xe, bộ thoát bên trong một lồng có khả năng xoay được, khi ở các vị trí khác nhau, tốc độ khác nhau, bạn sẽ nhận được một tốc độ trung bình cho mọi vị trí. Tốc độ này sẽ là trung bình cho vị trí đặt, đeo đồng hồ. Do đó, về mặt lý thuyết, bạn sẽ sở hữu một cỗ máy đếm thời gian hoàn hảo. Cơ chế xoay này chính là tourbillon – tên được đặt theo tiếng Pháp, có nghĩa là “cơn lốc”.

Bộ máy BVL150 của Bulgari có chứa tourbillon nhỏ nhất hiện đang được sản xuất

Nghe có vẻ hay đấy – nhưng liệu điều này có thực sự hiệu quả hay không là điều mà mọi người vẫn tranh cãi kể từ khi Breguet nhận bằng sáng chế của mình vào năm 1801. Trong phần lớn lịch sử chế tạo đồng hồ, tourbillon được làm thủ công, từng chiếc một và chúng  cực kỳ hiếm. Ngày nay, nhờ vào máy móc, công cụ hiện đại được lập trình bằng máy tính, chế tạo lồng tourbillon hơn rất nhiều, đồng thời chúng đã lỗi thời khá nhiều để hỗ trợ đảm bảo tính độ chính xác. Nhưng rõ ràng, lúc nào nhìn đồng hồ có lồng tourbillon trông cũng siêu ngầu. Đồng hồ cơ nói riêng hay công nghệ nói chung rồi cũng sẽ lỗi thời, vì vậy bạn không thể chê bai tourbillon mãi. 

Những người thợ chế tạo đồng hồ vẫn thích tạo ra đồng hồ tourbillon. Đồng hồ có cơ chế tourbillon chất lượng tốt vẫn rất hiếm trong ngành chế tác.

Thực tế thú vị: Tourbillon thường được gọi là một “phức tạp”, giống như một chiếc đồng hồ bấm giờ hoặc lịch vạn niên, nhưng một số người theo chủ nghĩa thuần túy không thích vì tourbillon không hiển thị bất kỳ thông tin bổ sung nào. Họ nói, nó không phải là một tính năng, mà là một thiết bị điều tiết.