Không chỉ có khả năng báo giờ, những chiếc đồng hồ đeo tay còn sở hữu nhiều tính năng hữu dụng và phức tạp khác.
Những chức năng phổ biến nhất
Chỉ báo lịch
Chức năng lịch vạn niên có thể hoàn thiện tất cả hoạt động tương tự lịch thường niên và nó cũng có khả năng tính cả năm nhuận. Đây là chức năng lịch phức tạp nhất và chỉ cần được điều chỉnh một lần duy nhất sau mỗi thế kỉ khi năm nhuận được bỏ qua.
Chronograph
Đồng hồ Chronograph còn được gọi là đồng hồ bấm giờ. Chronograph là một chức năng phổ biến của đồng hồ, được sử dụng với mục đích chính là đo thời gian một cách chuẩn xác nhất. Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết một chiếc đồng hồ có chức năng chronograph qua hai nút bấm trên vỏ đồng hồ, thường ở vị trí 2h và 4h.
Thông thường, nút bấm góc 2h sẽ bắt đầu chức năng Chronograph bằng cách ấn một lần và ấn thêm một lần tiếp theo để kết thúc. Nút bấm tại vị trí 4h có chức năng điều khiển kim chronograph chính và các kim còn lại trở về vị trí ban đầu.
Những chức năng đặc biệt hơn
Hiển thị hai múi giờ
Chức năng này nhằm phục vụ những doanh nhân thường xuyên phải di chuyển giữa các quốc gia, hoặc những người có người thân đang sinh sống ở một quốc gia khác múi giờ. Về cơ bản, chức năng này có thể chia thành một số kiểu như sau:
- Hai bộ máy (dual-movement): về lý thuyết, đây không phải là một tính năng đồng hồ. Chiếc đồng hồ đặc biệt này thay vì sở hữu một bộ máy thì sẽ sở hữu tới hai bộ máy, mỗi bộ máy sẽ hoạt động độc lập và hiển thị thời gian độc lập.
- Một bộ máy hiển thị hai múi giờ: Tính năng này có thể thể hiện trên một mặt số phụ, hoặc một kim trung tâm kết hợp với vành bezel 24 giờ.
- Giờ thế giới (World Time): Một chiếc đồng hồ với tính năng giờ thế giới sẽ có vành bezel xoay, trên đó có tên của nhiều thành phố nổi tiếng tương ứng với các múi giờ. Người dùng sẽ xoay vành bezel để có thể biết được thời gian ở những múi giờ khác.
Lịch tuần trăng (Moonphase)
Đây là một tính năng có từ lâu đời và mang một vẻ đẹp quyến rũ. Lịch tuần trăng sẽ hiển thị hình dáng của mặt trăng trên bầu trời (khuyết hay tròn), thường được sử dụng bởi thủy thủ để tính độ cao của thủy triều.
Điểm chuông
Đồng hồ báo thức sẽ có một cơ chế búa gõ vào một chiếc chuông nhỏ hoặc gõ trực tiếp lên vỏ đồng hồ, chiếc búa sẽ lấy năng lượng từ dây cót. Cơ chế báo thức sẽ được gắn trực tiếp với bộ máy đồng hồ qua một bánh răng đặc biệt, sẽ hoạt động khi đến một mốc thời gian nhất định.
Hiển thị mức năng lượng (Power reserve indicator)
Chức năng này còn có một số cái tên khác như hiển thị thời lượng cót hay kim xăng. Đây là một tính năng khá hữu dụng của đồng hồ cơ, giúp bạn biết được độ căng của dây cót, tương ứng với đó là khoảng thời gian chiếc đồng hồ này có thể tiếp tục hoạt động.
Hiển thị ngày/đêm (Day/Night Indicator)
Vì đồng hồ chỉ có 12 giờ trong khi một ngày lại có tới 24 giờ nên những nhà sản xuất đã thêm một tính năng gọi là hiển thị ngày/đêm. Tính năng này có thể rất đơn giản (1 chấm tròn với 2 màu tượng trưng cho sáng/tối) hoặc được thể hiện trên một mặt số phụ.
Kim Retrograde
Tính năng này đã xuất hiện trên đồng hồ bỏ túi từ thế kỷ XVII, nhưng phải tới thế kỷ XX mới thật sự trở nên phổ biến. Kim Retrograde không thể hiện các thông số theo vòng tròn mà theo một cung, khi kim chạy hết một lượt sẽ tự động nhảy về vị trí ban đầu.
Tourbillon
Tourbillon là một cơ chế phức tạp được sáng chế bởi nghệ nhân đồng hồ nổi tiếng Abraham-Louis Breguet.
Trên thực tế, bánh xe cân bằng chính là một con lắc, và tính nhất quán của di chuyển qua lại này là nền tảng cho độ chính xác của bộ máy đồng hồ. Tourbillon là một hệ thống bánh xe cân tự quay, nhưng bánh xe cân bằng chỉ quay theo một hướng. Tourbillon thường quay trọn vẹn một vòng trong 60 giây (đôi lúc là 30 giây). Vì lý do này, vòng tourbillon thường được sử dụng ở bộ đếm giây khi nó được đặt trong đồng hồ.
Ý tưởng đằng sau cơ chế hoạt động này chính là việc xoay liên tục đó sẽ cân bằng tác dụng của trọng lực lên bánh xe cân bằng. Khi bánh xe cân bằng liên tục di chuyển, thì những mức chênh lệch do trọng lực Trái Đất sẽ bị loại bỏ.
Về lý thuyết, Tourbillon sẽ làm cho đồng hồ chính xác hơn nhờ triệt tiêu tác dụng của trọng lực lên bộ thoát.
Tuy vậy, đã có nhiều thử nghiệm chứng minh rằng Tourbillon không làm thay đổi nhiều độ chính xác của đồng hồ và chỉ có tác dụng thể hiện công nghệ cũng như kỹ năng chế tác của những thương hiệu cao cấp.
Và còn nhiều tính năng khác nữa
Bên cạnh những tính năng ở trên, đồng hồ cơ học còn sở hữu nhiều tính năng đặc biệt khác liên quan tới thiên văn như bản đồ sao, phương trình thời gian, độ cao của thủy triều,… Nhưng những chức năng này chỉ có ở những mẫu đồng hồ cực kỳ phức tạp – những siêu phẩm của các thương hiệu hàng đầu. Vì khả năng có hạn nên chúng tôi cũng sẽ không liệt kê tất cả ra được.